روش های تبلیغ

بسم الله...

در هر کار فرهنگی دو بخش عمده باید در نظر گرفته شود؛ تا تأثیر مورد نظر را داشته باشد...

یکی محتوای عمل و دیگری روش و قالب آن است.

به عبارت دیگر انسان هم باید حرف خوب بزند و هم خوب حرف بزند.

لذا بر‌ آن شدیم تا علاوه بر جزوه شماره 1، که به محتوای کلاس های فرهنگی می پردازد؛ جزوه شماره 2 با نام «روشها» دراختیار مربیان محترم قرار گیرد که در آن روش انتقال مطالب مورد نظر ذکر گردد.

این جزوه از دو بخش تشکیل گردیده، که بخش اول به نام روش های مستقیم؛ به ذکر شیوه های تدریس و کلاس داری پرداخته و در بخش دوم به نام روش های غیر مستقیم، از برخی قالب ها سخن به میان رفته که می توان به کمک آنها بصورت با واسطه مطالب مورد نیاز را به مخاطبین القا نمود.

مجدداً تذکر داده می شود که هدف از برگزاری کلاس های فرهنگی انتقال اطلاعات نیست بلکه غرض اجرای وظایف دینی توسط مخاطبان توأم با آگاهی، هشیاری، خضوع و خشوع، آمادگی قلبی و نیت خالص می باشد در این رابطه پیش از ورود به بحث، اصولی باید مورد نظر قرار گیرند که عبارتند از :

· اصل فریضه سازی و قرار دادن وظایف عبادی، به عنوان امری واجب که غفلت از آن مجاز نیست.

· اصل مداومت: بدین معنی که او همیشه و همه گاه رعایت آن کند و روزی به ترک واجب نپردازد.

· اصل محافظت و هشیاری و مراقبت از عدم نسیان آن

· اصل تدریج: بگونه ای که کودک و نوجوان از این بابت باری ناگهانی را بر دوش خود احساس نکند.

· اصل احساس حضور: که دائما باید به او تلقین کرد که او در معرض دید و حضور خداوند است.

· اصل میانه روی و اعتدال: بدین معنی که او را در عبادت خسته نمی کنیم و هم او را وا نمی نهیم.

· اصل تشویق و تحریض: تا در او شوق و رغبتی به انجام وظیفه دینی زنده گردد و به امیدی حرکت کند.

· اصل وعده و وعید: وعده به نعمتهای جاودانی خدا در صورت انجام وظایف و نقمت او در صورت ترک آن

· و ...

بخش اول:

روش کلاسداری

فصل اول: معلم

الف) معلم چگونه باید باشد.

1. اطلاع کافی و تسلط بر موضوع درس داشته باشد.

2. اعتماد به نفس، ایمان به توانایی خویش، خجالت نکشیدن، و احساس حقارت نداشتن

3. داشتن جربزه و قدرت اداره کلاس، روحیه قوی و مدیریت لازم

4. تواضع، نداشتن غرور و خود بزرگ بینی (تواضعوا لمن تعلّمونه العلم) حضرت رسول، میزان الحکمه، ج6، ص687

5. اخلاق (خوش خلق، دلسوز، علاقمند به معلمی و ...)

6. نظم و انضباط و خوش قولی، توجه به الگون بودنش برای شاگردان

7. فصیح بودن، داشتن قدرت بیان و صدای دلنشین

ب) چگونه تدریس کند:

1. مطالعه و آمادگی قبلی و تهیه درس و مقدمه، مطلب اصلی، پروراندن، نتیجه گیری

تفهیم مطلب نه فقط گفتن و رد شدن بدون توجه به فهم مطلب توسط شاگردان، (گفت و شنود با شاگردان، میزان فهم و تفهیم در کلاس را روشن می سازد.)

ذکر اجمالی از درس قبل و جمع بندی مطالب در پایان درس

سوال کردن از شاگردان تا وی احساس حضور و خطاب پیدا کند.

فرصت سوال دادن به شاگرد که هم شخصیت دادن به اوست، هم کمک به فهم و هم پرورش ذهن

استفاده از وسایل کمک آموزشی و آموزشی عملی (مثل وضو)

ج) چگونه رفتار کند:

1. شوخ طبعی و مزاح در حد تعادل، بشاش بودن به نحوی که نه کلاس خشک و سرد باشد و نه تبدیل به جلسه خنده و تفریح گردد.

2. صبوری، تحمل و بردباری

3. برخورد تشویق آمیز و توجه به نقاط مثبت شاگردان و طرح آنها در جمع

4. احترام به شخصیت دانش آموز و شخصیت بخشیدن به شاگردان

5. پرهیز از انتقام و لجاجت، داشتن روحیه اغماض و ارفاق

6. ثبات عاطفی و روانی، تزلزل نداشتن در روحیات و کیفیت رفتار

7. علاقه و صمیمیت نسبت به شاگردان: آشنایی با آنان از نزدیک، دانستن اسم و خصوصیات فردی آنان، کمک به آنان، روحیه همدردی و همکاری، همراز و مشاور بودن برای شاگردان و ...

8. عدل و انصاف و تساوی در نمره دادن، تشویق کردن، سوال کردن، پاسخ دادن به سوالات، نگاه و توجه و ...

9. کف نفس و خویشتنداری نسبت به:

شهوت با عفاف

غضب با خونسردی و وفا

غرور با تواضع و اقرار به اشتباه

10. اعتماد بخشیدن به شاگردان ضعیف

د) چگونه تشویق کند:

لایَکُونََنَ المُحْسِنُ و المُسیءُ بِمَنْزِلَةٍ سَواءٍ فَإِنَّ فِی ذلک تَزهیداً لِاهلِ الإحسانِ و تَدریباً لِاهلِ الإسائَةِ ... وَاصِلْ فی حُسْنِ الثَناءِ علیهم فَانَّ کَثْرةَ الذّکرِ لِحُسْنِ اَفْعالِهِم تَهُزُّ الشُجاعَ و تُحَرِّضُ الناکِلَ

نباید در نزد تو نیکوکار و بدکار یکسان باشند که این کار باعث بی رغبتی اهل احسان و تقویت اهل بدی می شود .... از خوبیهای آنان بسیار یاد کن که یاد کردن زیاد از کارهای خوبشان باعث برانگیختن شخص شجاع و تحریک افراد تنبل است.

اول : نکات تشویق

1. نیاز به تشویق در افراد کم سن، بیش از بزرگسالان است.

2. نیاز به تشویق در افراد کم کار و ضعیف بیش از افراد کوشا و زرنگ است.

3. تشویق در هر کاری باعث تقویت همان خواهد شد؛ خوب یا بد

4. تشویق خوبان باعث تقویت صفات خوب می شود.

دوم: انواع تشویق

- با جایزه: 1. نقدی: کتاب و وسایل دیگر

2. غیر نقدی: با کارت امتیاز و علامت مثبت و ...

- با بر خورد: 1. گفتاری: کلماتی همچون : عالی –خوب –خیلی خوب و ...

2. غیر گفتاری: لبخند –نگاه دوستانه- تکان دادن سر

3. صوتی: آهان – ها – هوم.

سوم: نکات تشویق:

1. به جا و به اندازه باشد.

2. متناسب با عمل باشد.

3. همراه با عمل باشد.

4. گاهی باشد؛ نه همیشه

- نکات فوق در مورد تنبیه و کیفر هم عیناً مطرح است.

ه) نکات جنبی تدریس:

1.تمرین روی لحن و صدا و بیان

2.ارزشیابی از کار خود و تأثیر درس و فهم شاگردان

3.واگذاری مسئولیت هایی به افراد کلاس و سهیم کردن آنان

4.ادامه یادگیری برای معلم، در جا نزدن و افزایش مطالعه

5.ابتکار در تدریس

6.آرام کردن کلاس با راههای غیر مستقیم

7.رعایت وقت از نظر شروع و ختم و میزان تدریس و حضور بموقع

8.آراستگی و نظافت ظاهری معلم

9.تکیه ندادن به دیوار و میز و ...

10. بازی نکردن با تسبیح، قلم، لباس و هر چیز دیگر

11. استفاده از تخته سیاه و تابلو و طرح و نمودار و ...

12. ایجاد رقابت سالم میان شاگردان

فصل دوم: عیوب کلاسداری

الف) از نظر ظاهر و حرکات و بیان

1.صدای زیاده از حد بلند، نارسا، بریده بریده و یکنواخت

2.صدا و حرکات آمرانه، حرکات تصنعی و تبسم و خنده غیر طبیعی

3.لحن بی حوصله یا خسته یا سرد یا یکنواخت

4.قیافه ناراحت

5.صورت و لباس کثیف و نامرتب

6.لحن صحبت شبیه به قرائت

7.پاک کردن بینی با انگشت

8.حرکات زیاد دست و بدن و راه رفتن موقع تدریس یا قرائت

9.تکیه کلام بخصوص و تکرار کلمات

10. بلند کردن صدا برای فهماندن مطلب

11. تظاهر به خوش اخلاقی ولی غضبناک شدن آنی

ب) از نظر استفاده از وسایل و حرکات:

1.کثیف کردن کلاس در نتیجه آزمایشهای مختلف

2.عدم توجه به نور، دما و نظافت کلاس

3.مرتباً از یادداشت استفاده کردن

ج) از نظر رفتار با شاگرد

1.خجول بودن یا نخوت و غرور و فخر فروشی

2.رفتار غیر صمیمی که جلب اعتماد نمی کند

3.برخورد ملامتگر و عتاب آمیز با شاگردان

4.به کار بردن الفاظ خارج از ادب

5.عصبانیت سریع از شاگردان

6.خود را ملعبه شاگردان ساختن

7.تعریف و تمجید زیاد از حد

8.نگاه نکردن به صورت شاگردان

9.توجه به عده ای خاص داشتن

10. مداخله بیش از حد در کار شاگردان

11. انتظار سکوت محض داشتن از شاگردان و بی حرکت ماندن آنان در طول کلاس

12. ساکت ساختن کلاس با گفتن مرتب «ساکت»و «هیس» و ...

د) از نظر روش کار:

1.تکرار زیاد از حد جواب شاگرد

2.نزدیک شدن به شاگرد موقع پرسش

3.به جای شاگرد جواب سؤال خود را دادن

4.سوال انفرادی از شاگرد بدون طرح سؤال برای همه

5.جواب دسته جمعی خواستن از کلاس که سبب همهمه شود

6.پرسش دائمی از شاگردان قوی

7.شاگردان را با سوالات مختلف گیج کردن

8.فرصت فکر ندادن برای جوابگویی به شاگرد

9.جواب قانع کننده ندادن به شاگرد

10. شاگردی را که سؤال دارد؛ امر به سکوت کردن یا جواب ندادن

11. پرسیدن سوالات نامأنوس و خارج از فهم و تجربه شاگردان

ه) از نظر فعالت های درسی

1.تکرار یک نوع فعالیت برای گذراندن وقت و عدم تنوع

2.عدم تنظیم مطالب، متناسب با فهم شاگرد

3.عجله و شتاب در تشریح مطالب تازه

4.پیش بینی وقت را نکردن

5.تکرار مطالب کتاب بدون بحث و انتقاد

6.شروع درس، بدون کشف معلومات قبلی شاگرد

7.تمرین ناقص قبل از پرسش

8.دستور مبهم به شاگرد

9.درس را بدون ایجاد رابطه معنوی با کلاس شروع کردن

10. تکرار زیاد درس و خسته کردن شاگردان

11. تدریس مجدد چیزی که همه آنرا می دانند

12. بی روح بودن کلاس به جهت عدم رقابت و هیجان درسی

13. عدم اطمینان به تلفظ صحیح کلمات یا معانی الفاظ و اصطلاحات

فصل سوم: محاسن کلاسداری

الف) از نظر معلم:

1.بشاشت و سرور در کلاس و خوشرویی باشاگردان

2.انرژی و فعالیت نشان دادن

3.حوصله و خونسردی

4.سکوت به موقع برای جلب توجه شاگردان

5.لحن دوستانه و صمیمی، ولی جدی

6.تمیزی قیافه و لباس

7.استفاده از مثالهای مفرح و شوخیهای مناسب

ب) رفتار با شاگرد

1.فرصت فکر دادن به شاگرد

2.رابطه صمیمی در کلاس ایجاد کردن

3.تشویق به بیان صحیح و تلفظ خوب

4.تشویق به صراحت گفتار و شجاعت

5.تشویق به سهیم شدن در کار کلاس

6.قدردانی از شاگردان به جهت همکاری ایشان

7.ایجاد رقابت مثبت میان آنان

8.رفتار جدی ولی بدون حمله به شاگرد مقصر

9.رعایت ادب و نزاکت و احترام

10. ساختن کلاسی با روح و نشاط

ج) طرز کار

1.تنظیم وقت و توجه به ساعت

2.حسن مطلع و شروع جذاب

3.ارتباط درسهای گذشته با حال

4.تغییر شکل سوال برای راهنمایی شاگردان، ارتباط پرسشها با درس و تنوع سوالات

5.تشویق کلاس به پرسش

6.طرح سوالات غلط انداز برای سنجش هوش افراد

7.شناسایی سلیقه افراد کلاس

8.توجه کامل به هدف و وحدت کلاس

9. حسن ختام، تمام کردن کار در هر ساعت به طرزی مطلوب

برگرفته از کتاب روش ها

نوشته جواد محدثی

بخش دوم:

روش القاء غیر مستقیم

روشهای القاء غیر مستقیم مطالب مورد نظر عبارتند از: قصه – جدول – بازی با کلمات- آواز و سرود- بازی – پرسش و پاسخ- مسابقه- اردو- مثال- نقاشی- نمایشنامه- فیلم- کاریکاتور و .... که در این بخش به برخی از آنها اشاره می کنیم

فصل اول: مسابقه:

می توان مسابقه را به دو نوع مهلت دار و فی البداهه تقسیم نمود.

اول : در نوع اول سوالی طرح می شود و به مخاطب مهلت داده می شود تا پاسخ آن را به صورت کتبی یا شفاهی برای معلم بیاورد.

گاه آنچه از فرد خواسته می شود نظرات و درونیات خود اوست. گاه از او در خواست می شود با مراجعه به کتاب و یا کسانی که جواب آن را می دانند، به پاسخ دست یابند. ( در صورت دوم راهنمایی معلم و مرجع شناسی توسط معلم لازم است ولی در حالت اول باید فضا به گونه ای مهیا گردد که فرد به دیگران رجوع نکند.) گاهی نیز از افراد خواسته می شود تا برخی مطالب یا ویژگی ها را کسب نمایند.

نمونه هایی از این مسابقه در ذیل ذکر شده است.

الف)

1. نوشتن نامه به معصومین –خدا – پدر و مادر- شهیدان و ...

2.راهکارهایی برای پیشرفت روستا، کشور، خود و ...

3.اظهار نظر در مورد: مسائل روز- پدیده های خوب و بد اجتماعی و نقاط ضعف و قوت خود- روستا- کشور و راه حل آن و ...

4.بیان احساس خود در مورد: معلم خود- جهادگران- روستای خود- کشور خود

تذکر: معمولا این بخش بصورت کتبی انجام می شود.

ب)

1.یافتن آیه از قرآن، سپس گفتن شأن نزول یا قصه مرتبط با آن یا بیان معارفی از آیه

2.طرح یک مسأله فقهی ویا خواستن حکم یا احکامی پس از ذکر اصطلاح یا مفهوم فقهی

3.بیان یک داستان قرآن و یا تاریخی وبصورت نیمه تمام و خواستن ادامه آن یا شخصیت داستان و یا ...

4.طرح سوالات مفید تفصیلی و زمینه های تاریخی- عقیدتی – قرآنی و ....

ج)

1.حفظ سوره های قرآن و یا احادیث

2.خواندن نماز و شرکت در نماز جماعت و قرآن خواندن

3.کمک به پدر و مادر و احترام به آنها.

4.ترک اخلاق و عادات نامناسب مانند غیبت و توهین و تمسخر و ....

دوم: نوع دوم از مسابقات که معمولا در جشنها و مراسمات برگزار می گردد سوالاتی است که از جمع پرسیده می شود و در همان جلسه به پاسخ دهنده صحیح و کامل آن، هدیه داده می شود. به برخی از این گونه سوالات اشاره می کنیم:

الف) قرآنی: خواندن سوره های قرآن، مباحث علوم قرآنی

ب) ولایی: زندگی نامه معصومین- کربلا- سقیفه- غدیر- غیبت و نامهای ائمه و القاب ایشان با معانی آنها و ...

ج) عقیدتی: نامهای قیامت و معانی آنها- نام های خداوند و معانی آنها – نام‌های پیامبران- مفاهیم دینی

د) تاریخی: تاریخ خلقت- اسلام- معاصر- تمدن

ه) فقهی: مفاهیم و احکام فقهی

و) اخلاقی: مفاهیم و راهکارهای اخلاقی

ز) شخصیت شناسی: شخصیت های انقلاب – اصحاب پیامبر و معصومین- شخصیتهای منفی- شخصیت های علمی و غیره

ه) سیاسی: مسائل سیاسی روز بین المللی

ط) کتابشناسی: نهج البلاغه- کتب اربعه – مفاتیح الجنان

ی) اطلاعات عمومی

ک) معما و چیستان

فصل دوم: سرود و همخوانی

بسم الله الرحمن الرحیم والعصر و العصر ان الانسان لفی خسر الا الذین آمنوا و عملوا الصالحات و تواصوا بالحقِ و تواصوا بالصبرِ قسم به عصر و زمان که آدمی کند زیان غیر از گروه مومنان که توصیه به حق کنند که توصیه به صبر کنند

2. خدای مهربانم ای خالق توانا وجودم از تو باشد

هستی تو خوب و دانا باغ قشنگ گلها دریای بی کرانه

اینها نشانه توست ای خالق یگانه جهان آفرینش

راز و نیاز دارد طبیعت قشنگی پر رمز و راز دارد

رنگین کمان زیبا دارای هفت رنگ است می خواستم بگویم دنیا ما قشنگ است

فصل سوم : بازی

می توان بازی ها را به دو دسته تقسیم نمود:

الف) بازی های پرتحرک

1 . سنگ شیطان : هر گروه سه سنگ نسبتاً بزرگ روی زمین سر پا می کند و گروه مقابل با پرتاب سنگهای کوچکتر سعی در انداختن آن ها دارند. هر کس موفق شد هر کدام از سنگها را بیاندازد از آن به بعد حق دارد در نوبت خود دو سنگ پرتاب کند.

هر گروهی که هر سه سنگ گروه مقابل را انداخت به طرف دیگر می رود و به ترتیب شروع به سنگ انداختن می کنند؛ تا اینکه آخرین سنگ که سنگ شیطان نام دارد بیفتد؛ که تیمی که موفق به زدن آن شده باشد برنده خواهد بود.

2. ...

ب) بازیهای فکری

1. فکر و بکر یا صحیح –ردیف: هر کس یک عدد چهار رقمی انتخاب می کند و طرف مقابل باید سعی کند با گفتن اعداد مختلف آنرا حدس بزند در پاسخ به هر حدسی که طرف مقابل مطرح می کند؛ شخص باید اعلام کند که از عدد چهار رقمی او چند رقم در عدد رمز او نیز به کار رفته و چند رقم هم ردیف با عدد اوست( مثلا عدد 2 هم در عدد پیشنهادی و هم در رمز رقم سوم است) جدول این بازی به صورت مقابل است.

تذکر مهم: یادگیری و همبازی شدن با جوانان و نوجوانان روستا در بازیهای بومی و محلی آنان، به مراتب ترجیح دارد.

فصل چهارم: مثل

استفاده از تشبیه و مثال یکی از بهترین روشهایی است که برای بیان سادة مفاهیم سنگین و یا بیان غیر مستقیم مطالبی که نمی توان آنها را مستقیماً ذکر کرد به کار می رود. در حقیقت مثل یک ابزاری است که مبلغ به وسیله آن می تواند با مخاطب خود ارتباط بر قرار کند. هم کمک می کند مطالب عمیق در سطح قابل فهم تری برای سطوح پایین تر بیان شود و هم موجب تنوع کلاس و شادابی مخاطبین می گردد.

حجت الاسلام قرائتی نقل می کردند آیت الله فاضل لنکرانی و آیت الله صانعی می گفتند: «ما حرفهای تو را بلدیم ولی پای برنامة تو می نشینیم که مثلهای تو را بیاموزیم» .

در این زمینه توصیه می شود به کتاب اثر حجت الاسلام قرائتی مراجعه شود.

فصل پنجم: اردو

الف) اهداف برگزاری اردو عبارتند از:

1.ایجاد یک محیط کوچک زندگی بر مبنای دستورات دینی

2.ایجاد یک روز خاطره انگیز برای ثبت در خاطر شاگردان

3.ایجاد خود باوری در کودکان و تمرین زندگی مستقل

4.تمرین زندگی جمعی به صورت صحیح

5.ایجاد رابطه صمیمی و غیر رسمی میان مربی و شاگردان

6.ایجاد فضای مناسب جهت رسیدگی به مشکلات شاگردان و مشاوره با آنان

ب) برنامه:

برنامه اردو با توجه به شرایط زمانی و مکانی اعلام خواهد شد. ولی نکات زیر در اردو حائز اهمیت است:

1.محدودة واجبات و محرمات الهی در اردوحتماً حفظ گردد و در صورت تخطی از این چارچوب، تذکر داده شود.

2.برنامه به گونه ای ترتیب داده شود که نمازها در اول وقت و به صورت جماعت برپا گردد.

3.مربیان در طول مدت اردو بر همة شرکت کنندگان در اردو نظارت کافی داشته باشند.

4.برنامه ریزی طوری صورت گیرد که شرکت کنندگان احساس لذت فراوان داشته باشند.

5. در صورت امکان سعی شود تهیه غذا و دیگر ملزومات، در اردو و به صورت دسته جمعی، همراه با نظارت مربیان انجام گیرد.

فصل ششم: پرسش و پاسخ

الف) مزیتها:

وقتی مخاطب به پرسش واداشته می شود چند مزیت دارد:

اولاً: مطلبی به او ارائه می شود که به او نیاز دارد .

ثانیاً : از دغدغه های مخاطب با خبر می شویم.

ثالثاً: در این صورت مخاطب انگیزة بیشتری دارد و خود را با بحث درگیر می بیند

رابعاً: سطح معلومات مخاطب را می توانیم دریابیم.

ب) انواع:

1.سوال استاد از شاگرد

2.سوال شاگرد از استاد

3.سوال شاگرد از شاگرد

باید توجه داشت که اگر شاگرد (مخاطب) جواب نادرست داد؛ به هیچ وجه در مقابل او موضعی گرفته نشود و از برخوردهای غیر اخلاقی (تحقیر و ...) اکیداً اجتناب شود، هنگامی که شاگرد پاسخ می دهد، برای عمومی کردن بحث و درگیر کردن و وارد کردن بقیه در بحث می توانیم از آنها بخواهیم که اگر کسی می تواند پاسخ او را تکمیل کند یا اگر نظر مخالفی هست ارائه دهد.

ج) نکته ها

1.حتما پرسشهایی که از استاد می شود؛ کتبی باشد یا اگر از شاگردان پاسخ خواسته شده، کتباً تحویل گرفته شود.

اولا: اگر آمادگی نداشتید؛ می توانید پاسخ آنرا به جلسه یا جلسات بعد موکول کرده، آمادگی لازم را فراهم سازید.

ثانیاً: اگر امکان شبهه باشد؛ جلوگیری از آن آسانتر است.

ثالثاً: خود را برای اتفاقات گوناگون و غیر منتظره آماده کنید.

2. متنوع جواب دهید. اگر یک سوال فقهی پاسخ می دهید پس از آن یک سوال سیاسی، اعتقادی و ... هم جواب دهید تا بحث خسته کننده نباشد.

3. قبل از جلسه نوع سوالات را مشخص کنید.

فصل هفتم: قصه

قصه گویی یکی از روشهای قرآن است و بسیار در مخاطب تأثیر می گذارد

برای قصه گویی آشنایی با ساختار قصه لازم به نظر می رسد.

ساختار قصه:

اول: زمان: در زمانهای قدیم، سالیان پیش، و ...

دوم: مکان: در روستایی، در شهری، و ...

سوم: شخصیت: کودکی بود، مرد تاجری زندگی می کرد، و ...

چهارم: حالت: یتیم، پیرمرد، و... (می توان زبانی، توضیح داد یا حالت آن را نشان داد)

پنجم: حرکت: در مزرعه کار می کرد، مغازه ای داشت، و...

2. گره:

نقطة چالش و اتفاق خاص: مثلا گم شدن چیزی که داستان سیر پیدا شدن آن است و ....

3. پرداخت:

قصه گو باید چنان صحنه ها، حرکتها، چهره افراد و غیره را برای شنونده ترسیم کند؛ چنانکه گویی مخاطب خود در صحنه حاضر است؛ هر چه جزئیات بیشتری بیان شود بر جذابیت داستان می افزاید. نکته اینکه پرداخت داستان و ماجراهایی که مربوط به معصومین علیهم السلام است؛ چون توقیفی است؛ حق نداریم از خودمان چیزی اضافه کنیم.

4.گفتگو:

یکی از اجزائی که در همة داستانها وجود دارد؛ گفتگو میان شخصیت های داستان است در بارة گفتگو سه نکته را باید رعایت کرد:

اول : کوتاه باشد.

دوم: متناسب با حرکات کلی قصه باشد.

سوم: مخالف موازین اخلاقی نباشد.

5.روایت:

ممکن است در داخل قصه، قصه یا خاطره ای دیگر بیان شود که به آن روایت می گویند.

6.حادثه:

اعمال یا جریاناتی است که در قصه توسط شخصیتها اتفاق می افتد.این جریانات اقسامی دارند:

اول: برخی به وسیله شخصیتهای داستان واقع می شوند. (انسانی، غیر طبیعی)

دوم: برخی حوادث طبیعی هستند مانند: آب، باد، طوفان، نسیم، طلوع خورشید، و ... (طبیعی)

7.بحران:

لحظاتی است قبل از وقوع حادثه، که توأم با هیجان، ترس، انتظار، امید، و ... می‌باشد.

اگر در داستان بحران ایجاد نکنیم؛ داستان سرد و بی روح و خشک می شود.

8.کشمکش:

تبادل حادثه بین دو یا چند قهرمان. مثلا داستانی است دربارة راننده و مسافرش؛ در اینجا گاهی خواننده را به سوی راننده و افکار و خیالات او می کشانیم و گاهی به سوی مسافر و آنچه در دورن او می گذرد.

9.اوج:

نقطه باز شدن گره های داستان مثل پیدا شدن گمشده، معلوم شدن عامل جنایت، یافتن پاسخ، و ...